Η παιδεία στην Ε.Ε. διέξοδος από την κρίση

Η παιδεία στην Ε.Ε. διέξοδος από την κρίση

Αυτονομία, αξιολόγηση απαραίτητα για τα εκπαιδευτικά ιδρύματα

Τα επιτεύγματα που σημειώθηκαν στην εκπαίδευση στην Ευρωπαϊκή Ενωση τα τελευταία χρόνια, αλλά και τις προκλήσεις που θα εμφανιστούν την επόμενη δεκαετία καταγράφει η μελέτη «Βασικά Στοιχεία για την Εκπαίδευση στην Ευρώπη 2009», που δόθηκε χθες στη δημοσιότητα. Μερικές από τις θετικές εξελίξεις που αναφέρονται είναι ότι όλο και περισσότερα παιδιά παρακολουθούν μαθήματα στο νηπιαγωγείο, ότι αυξάνεται η διάρκεια της υποχρεωτικής εκπαίδευσης και ότι την τελευταία δεκαετία αυξήθηκε κατά 25% ο αριθμός των νέων που απέκτησαν πρόσβαση στην πανεπιστημιακή μόρφωση. Πολλές ευρωπαϊκές χώρες αλλά και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή συνδέουν την επένδυση στο εκπαιδευτικό σύστημα με την ανάκαμψη από την χρηματοπιστωτική κρίση, ενώ είναι γεγονός ότι οι απόφοιτοι πανεπιστημίου βρίσκουν ευκολότερα εργασία.

Αυτονομία

Μια άλλη τάση που εδραιώνεται στην Ευρώπη είναι η αυτονομία των σχολείων από την κεντρική εξουσία. Οι διδάσκοντες μπορεί να μην ορίζουν τη διδακτέα ύλη, ωστόσο έχουν σημαντικό λόγο στην καθημερινή πρακτική, επιλέγοντας τη διδακτική μέθοδο και τα εγχειρίδια. Σχεδόν παράλληλα, αναπτύσσεται η συστηματική αξιολόγηση της εκπαιδευτικής πολιτικής, των σχολείων και των διδασκόντων με σκοπό τη βελτίωση του εκπαιδευτικού συστήματος. Τα σχολεία αξιολογούνται από εξωτερικό επιθεωρητή αλλά και από το ίδιο το προσωπικό του σχολείου και στο ένα τρίτο των χωρών τα αποτελέσματα δημοσιεύονται τακτικά. Για την αξιολόγηση του συστήματος σε κεντρικό επίπεδο λαμβάνονται υπόψη οι επιδόσεις των μαθητών σε εθνικές εξετάσεις ή εξετάσεις ειδικά για την αξιολόγηση του εκπαιδευτικού έργου.

Οι δαπάνες

Η χρηματοδότηση του εκπαιδευτικού συστήματος και η μείωση του αριθμού μαθητών και διδασκόντων, εξαιτίας της γήρανσης του πληθυσμού, είναι από τις σημαντικότερες προκλήσεις που θα αντιμετωπίσουμε τα επόμενα χρόνια. Την περίοδο 2001 - 2005 η Ευρώπη διέθεσε κατά μέσο όρο το 5,1% του ΑΕΠ της για την εκπαίδευση, ωστόσο παρατηρούνται σημαντικές διαφορές μεταξύ των κρατών-μελών. Περίπου το ένα τρίτο της δημόσιας χρηματοδότησης προορίζεται για τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση.

Μεγαλύτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι δαπάνες ανά μαθητή, από τις οποίες το μεγαλύτερο ποσοστό αφορά τη μισθοδοσία των διδασκόντων (71%). Τα λιγότερα χρήματα, κάτω από τέσσερις χιλιάδες ευρώ (σε τιμές αγοραστικής δύναμης) διαθέτουν οι χώρες του πρώην ανατολικού μπλοκ. Μόλις λίγο περισσότερο διαθέτει η χώρα μας δηλαδή 4.600 ευρώ ανά άτομο. Ακολουθεί μια δεύτερη ομάδα χωρών (Βέλγιο, Ισπανία, Κύπρος, Ολλανδία, Σουηδία και σε μικρότερο βαθμό Γαλλία και Ιταλία) που επενδύουν 7-8 χιλιάδες ευρώ ανά μαθητή το χρόνο. Στην κορυφή της σχετικής κατάταξης βρίσκονται η Δανία και το Λουξεμβούργο (και εκτός Ε.Ε.) η Νορβηγία και η Ισλανδία. Μεταξύ του 1998 και του 2006 παρατηρείται πολύ σημαντική αύξηση, 25%, του αριθμού των φοιτητών στα πανεπιστήμια. Σήμερα το ένα τρίτο των νέων ηλικίας 20 - 22 ετών πηγαίνει στο πανεπιστήμιο. Από αυτούς οι περισσότερες είναι γυναίκες, ενώ αυξάνεται και ο αριθμός φοιτητών μεγαλύτερης ηλικίας χάρη στα προγράμματα διά βίου μάθησης. Το ποσοστό απασχόλησης για αποφοίτους πανεπιστημίου είναι στην Ευρώπη κατά 20% υψηλότερο για τις ηλικίες 25 - 39 σε σχέση με λιγότερο καταρτισμένους συνομηλίκους τους.

Πηγή: Εφημερίδα ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ 17/07/09 (Κώστας Kαρκαγιάννης)